Shirin Neshat i furia Iranek. Wystawa w Fotografiska Berlin

Z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet prestiżowa galeria Fotografiska Berlin prezentuje wystawę Shirin Neshat, laureatki Złotego Lwa, jednej z najważniejszych artystek zajmujących się pozycją kobiet we współczesnych społeczeństwach islamskich.

Publikacja: 10.03.2024 18:01

Shirin Neshat i furia Iranek. Wystawa w Fotografiska Berlin

Foto: mat.pras.

Artystka nie uważa się za aktywistkę, ale prace Shirin Neshat to manifesty. W Berlinie pokazuje 16-minutową, dwukanałową instalację wideo „The Fury“ (Furia). Zdezorientowana, naga kobieta biegnie ulicami Nowego Jorku. Całkowicie zagubiona doznaje flashbacku: przypomina sobie siebie w innym kraju, biegnącą pośród umundurowanych i palących papierosy mężczyzn. Nie widać przemocy fizycznej, ale spojrzenia mężczyzn kojarzą się z atakami seksualnymi, torturami, gwałtem i ewokują doświadczenia więźniarek politycznych.

Ofiary irańskiego reżimu

Film prezentowany jest na dwóch ekranach. Towarzyszą mu czarno-białe fotografie, przedstawiające ciało kobiety jako obiekt pożądania i przemocy. Na fotografiach Shirin Neshat ręcznie wykaligrafowała fragmenty wierszy irańskiej poetki Forough Farrokhzad „Moje ciało jest krzykiem piękna“. Praca powstała przed śmiercią młodej Iranki Jiny Mahsy Amini, ofiary „niewłaściwego noszenia chusty“, ale potwierdza, jak aktualne są interwencje artystyczne Neshat.

Foto: mat.pras.

66-letnia reżyserka i fotografka przedstawia w swojej twórczości głównie kobiety islamskie – te walczące i te poddane przemocy. Wiąże się to z historią kraju jej dzieciństwa.

Shirin Neshat w Ameryce

Shirin Neshat urodziła się w 1957 r. niedaleko Teheranu. Jej ojciec chciał, żeby wszystkie jego dzieci, także córki, kontynuowały naukę na studiach. 17-letnia Shirin wyjechała do Ameryki. Na kalifornijskim uniwersytecie w Berkeley studiowała sztukę. W 1979 r. w Iranie wybuchła rewolucja, po rządach szachinszacha nastąpił czas ajatollahów i Republiki Islamskiej.

Pierwsza wizyta Shirin Neshat w Iranie w 1990 r. wywołała szok i zradykalizowała poglądy artystki. Tak powstała pierwsza słynna jej praca „Women of Allah“ (Kobiety Allaha), przedstawiająca kobiety – fanatyczne wyznawczynie islamu. W tej serii czarno-białych zdjęć kobiety w chustach i kwefach trzymają w rękach pokrytych perskimi kaligrafiami, broń palną. Ta sprzeczność – miłość do Boga i gotowość do zabijania, kobiecość i brutalność – przewija się w innych pracach Shirit Neshat, a „Women of Allah“ stała się początkiem międzynarodowej kariery artystki, wyróżnionej nagrodami, m.in. Złotym Lwem weneckiego biennale czy prestiżowym Premio Imperiale.

Czytaj więcej

Wystawa „Nowa ekspresja” w Toruniu

Jej twórczość porusza społeczne, polityczne i psychologiczne aspekty doświadczenia kobiet we współczesnych społeczeństwach islamskich lub – szerzej – w systemach patriarchalnych. Jej minimalistyczne, piękne i poetyckie prace stawiają pytania dotyczące władzy, religii, rasy, płci, relacji między przeszłością a teraźniejszością i kulturami Wschodu i Zachodu.

Mieszkająca od lat w Nowym Jorku artystka wizualna tak określa swą artystyczną perspektywę: „Widzę wszystko w formie dwoistości. Wizualnie i koncepcyjnie wszystko opiera się na idei przeciwieństw”.

Wystawa w Fotografiska Berlin trwa do 9 czerwca

Artystka nie uważa się za aktywistkę, ale prace Shirin Neshat to manifesty. W Berlinie pokazuje 16-minutową, dwukanałową instalację wideo „The Fury“ (Furia). Zdezorientowana, naga kobieta biegnie ulicami Nowego Jorku. Całkowicie zagubiona doznaje flashbacku: przypomina sobie siebie w innym kraju, biegnącą pośród umundurowanych i palących papierosy mężczyzn. Nie widać przemocy fizycznej, ale spojrzenia mężczyzn kojarzą się z atakami seksualnymi, torturami, gwałtem i ewokują doświadczenia więźniarek politycznych.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kultura
Teatr Dramatyczny i Stary do obsadzenia. Niedługo poznamy nazwiska dyrektorów
Kultura
Była dyrektor Zachęty, Hanna Wróblewska, zastępuje Bartłomieja Sienkiewicza
Kultura
Nowości na Zamku Królewskim w Warszawie. Porcelana, obrazy Matejki i van Loo
Kultura
Warszawa: Majówka w Łazienkach Królewskich
Kultura
Plenerowa wystawa rzeźb Pawła Orłowskiego w Ogrodach Królewskich na Wawelu