W styczniu uchwała SN ws. ważności wyborów. Ale czy będzie ważna?

11 stycznia 2024 r. pełny skład Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego zajmie się ważnością ostatnich wyborów parlamentarnych. Orzeczenia europejskich trybunałów wskazują, że o ważności wyborów rozstrzygać będą sędziowie powołani wadliwie.

Publikacja: 21.12.2023 14:44

W styczniu uchwała SN ws. ważności wyborów. Ale czy będzie ważna?

Foto: Adobe Stock

Zgodnie z Kodeksem wyborczym, Sąd Najwyższy rozstrzyga o ważności wyborów w składzie całej właściwej izby i nie później niż w 90 dniu po dniu wyborów.  W przypadku ostatnich wyborów  uchwała SN powinna być wydana do 13 stycznia 2024 r. 

Jeśli Sąd Najwyższy podejmie uchwałę o nieważności wyborów i zostanie ona ogłoszona w Dzienniku Ustaw, wybory muszą być przeprowadzone ponownie w zakresie unieważnienia, na zasadach i w trybie przewidzianych w kodeksie wyborczym.

W razie podjęcia przez Sąd Najwyższy uchwały o nieważności wyborów w okręgu lub o nieważności wyboru posła wybory ponowne lub wskazane czynności wyborcze przeprowadza się wyłącznie na terytorium kraju, czyli bez głosowania za granicą. 

Czytaj więcej

Teraz wybory i referendum skontroluje Sąd Najwyższy

2 dni przed terminem

Polska Agencja Prasowa podaje, że posiedzenie w sprawie ważności wyborów z 15 października zostało wyznaczone na czwartek 11 stycznia w największej sali Sądu Najwyższego. Ma się rozpocząć o godz. 11. Zgodnie z przepisami w posiedzeniu wezmą udział Prokurator Generalny i Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej.

Uchwałę ws. ważności wyborów do Sejmu i Senatu SN wydaje na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez Państwową Komisję Wyborczą oraz opinii wydanych w wyniku rozpoznania protestów wyborczych. Przypomnijmy, że do SN wpłynęło blisko 1178 protestów wyborczych - najwięcej od wyborów w 1993 roku.

Czytaj więcej

SN badał już ponad 300 protestów wyborczych

Czy uchwałę wyda sąd? 

W świetle dzisiejszego postanowienia  Trybunału Sprawiedliwości UE ws. pytania prejudycjalnego Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, powstaje pytanie ważność uchwały ws. ważności wyborów. Przypomnijmy, że TSUE zdecydował w czwartek o odmowie zbadania pytań tej Izby dotyczących wyjaśnienia treści zasad nieusuwalności i niezawisłości sędziów ustanowionych w prawie Unii. TSUE uznał, że wniosek był niedopuszczalny, gdyż zadał je skład orzekający, który nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem w rozumieniu prawa Unii. 

Trybunał oparł o wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 8 listopada 2021 r. w sprawie Dolińska-Ficek i Ozimek przeciwko Polsce, w którym, w odniesieniu do dwóch składów orzekających Izby Kontroli Nadzwyczajnej, stwierdzono, że nie stanowią one sądu ustanowionego ustawą i nie są niezawisłe, gdyż zostały powołane do SN z oczywistym naruszeniem podstawowych przepisów krajowych regulujących procedurę powoływania sędziów. Trybunał zauważył też, że sędziowie, o których mowa, zostali powołani przez Prezydenta RP na podstawie uchwały KRS, której wykonanie było w chwili ich powołania wstrzymane przez Naczelny Sąd Administracyjny do czasu zbadania zgodności z prawem tej uchwały (ostatecznie została ona uchylona).

Czytaj więcej

Sędziowie dzięki ETPCz pójdą do komorników

 „Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przeprowadził porównanie ustaleń i ocen dokonanych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka i Naczelny Sąd Administracyjny z własnym orzecznictwem dotyczącym warunków powoływania sędziów do polskiego Sądu Najwyższego. Wywiódł z tego, że całokształt różnorodnych okoliczności charakteryzujących powołanie sędziów zasiadających w składzie orzekającym, który wystąpił z pytaniami w niniejszej sprawie, może rodzić w przekonaniu jednostek uzasadnione wątpliwości co do niezawisłości i bezstronności tych sędziów oraz podważyć zaufanie, jakie sądownictwo powinno wzbudzać w jednostkach w społeczeństwie demokratycznym i w państwie prawnym. W konsekwencji ten skład orzekający nie ma statusu niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy” - wyjaśnił TSUE.

Wyrok TSUE i wcześniejszy ETPCz oznaczają, że będzie można podważyć jakiekolwiek orzeczenie wydane przez pełny skład sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej. 

Zgodnie z Kodeksem wyborczym, Sąd Najwyższy rozstrzyga o ważności wyborów w składzie całej właściwej izby i nie później niż w 90 dniu po dniu wyborów.  W przypadku ostatnich wyborów  uchwała SN powinna być wydana do 13 stycznia 2024 r. 

Jeśli Sąd Najwyższy podejmie uchwałę o nieważności wyborów i zostanie ona ogłoszona w Dzienniku Ustaw, wybory muszą być przeprowadzone ponownie w zakresie unieważnienia, na zasadach i w trybie przewidzianych w kodeksie wyborczym.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP