List otwarty o CPK. Polscy eksperci sprowadzają projekt z nieba na ziemię

Z rosnącym zaniepokojeniem obserwujemy debatę w sprawie projektu CPK – czytamy w liście ekspertów, wśród których znajdują się wybitni polscy znawcy rynku lotniczego i transportowego.

Aktualizacja: 21.02.2024 19:19 Publikacja: 21.02.2024 17:16

List otwarty o CPK. Polscy eksperci sprowadzają projekt z nieba na ziemię

Foto: CPK/ materiały prasowe

Ich niepokój powoduje brak merytorycznych argumentów, dbałości o finanse, przestrzelone prognozy w przypadku CPK oraz nierealne oczekiwania wobec LOTu. „Wiele kwestii o fundamentalnym znaczeniu jest pomijanych lub traktowanych bardzo skrótowo. Chcielibyśmy zwrócić uwagę na najważniejsze z nich”  czytamy w liście.

Za drogie CPK?

Według budżetu przedstawionego przez poprzedni rząd, łączne wydatki na lotnisko, powiązaną infrastrukturę oraz rezerwę inwestycyjną to ponad 70 mld złotych. Kwota gigantyczna, nawet gdy uwzględnimy, że niektóre inwestycje, np. baza techniczna dla samolotów, będą generowały dodatkowe przychody. W planowanym budżecie koszty samej części lotniskowej mają wynieść 51 mld złotych.

Czytaj więcej

Ekonomiści o udziale NBP w finansowaniu CPK: To nie mieści się w głowie

„Zwracamy uwagę, że podobny poziom wydatków poniesiono na dwie pierwsze fazy budowy nowego lotniska w Stambule, które w 2023 r. obsłużyło 76 mln pasażerów, zaś w perspektywie dekady ma szanse stać się największym lotniskiem na świecie. Nakłady przewidziane na budowę polskiego lotniska nie korespondują z analogicznym ruchem pasażerskim, jak w przypadku Stambułu”  uważają autorzy listu.

Przestrzelone prognozy

Ich zdaniem dane, dotyczące przychodów osiąganych przez inne, porównywalne lotniska (ponad 30 mln pasażerów) wskazują, że przychody osiągane przez port lotniczy w ramach CPK będą zdecydowanie zbyt niskie, aby pokryć wieloletnie koszty operacyjne lotniska w warunkach konieczności jednoczesnego spłacania zobowiązań zaciągniętych na tę inwestycje „W najlepszym dla lotniska Chopina roku 2019 łączne przychody wyniosły niecały 1 mld zł”  wskazują.

Wiadomo z drugiej strony, że w ramach obowiązujących przepisów unijnych, które nie zezwalają na długotrwałe subsydiowanie dużych lotnisk ze środków publicznych, brak rentowności nowego portu lotniczego mógłby mieć dramatyczne skutki, łącznie z koniecznością jego zamknięcia  alarmują autorzy.

Czytaj więcej

Prezydent o CPK: Nie popadajmy w populizm. Inaczej się nie dało

Zmiana profilu pasażera

W aglomeracji warszawskiej przewozy niskokosztowych linii szybko zbliżają się do poziomu linii tradycyjnych. „Tymczasem, według planów pozostawionych przez poprzedni rząd, w roku 2035 dwa tanie lotniska w Modlinie i Radomiu miałyby obsłużyć jedynie 5 mln pasażerów, a CPK około 34 mln pasażerów. Czyli zdecydowana większość taniego ruchu musiałaby korzystać z nowego, bardzo drogiego portu, co doprowadziłoby do istotnego tłumienia popytu. Warto zwrócić uwagę, że to dzięki ofertom ultratanich linii podróże lotnicze stały się dostępne dla ogromnej części społeczeństwa (...). Przekierowanie części tanich linii do CPK oznaczałoby redukcję owej mobilności, zarówno krajowej jak i międzynarodowej, ze wszystkimi skutkami gospodarczymi; ograniczyłoby także liczbę przewożonych przez linie lotnicze pasażerów”  wskazują autorzy listu.

Przyszłość LOT-u na CPK

Projekt budowy CPK zakładał skokowy rozwój LOT i awans polskiego przewoźnika do grupy europejskich liderów i założenie, że pozostanie on niezależny. To mało realistyczne myślenie w sytuacji, kiedy na rynku europejskim trwa konsolidacja i umacniają się trzy silne grupy przewoźników skupionych wokół Lufthansy, KLM Air France oraz British Airways z Iberią.

Czytaj więcej

Pełnomocnik ds. CPK Maciej Lasek: To lotnisko zapewni Polsce bezpieczeństwo przed Rosją

„Czy PLL LOT ma szanse na nawiązanie skutecznej konkurencji z wielkimi graczami na rynku? A od tego zależy w dużym stopniu sukces CPK. Opisywane trendy dotyczą także rynku Europy Środkowej. Równocześnie, abstrahując od tych zjawisk (na które nie mamy wpływu), projekt CPK zakłada, że w naszym regionie to PLL LOT będzie liderem, linią pierwszego wyboru. Czy tak się w istocie stanie? Uważamy, że kwestia ta powinna być przedmiotem poważnej analizy przed podjęciem finalnej decyzji o budowie CPK” – piszą autorzy listu.

Loty przez Syberię

A plany „podboju rynków azjatyckich”? Problemem jest brak możliwości przelotów nad Syberią, a optymiści mówią, że taka sytuacja potrwa przynajmniej do 2030 roku.W tej sytuacji główne linie azjatyckie mogą wymuszać na Rosji zgody na wykorzystywanie trasy transsyberyjskiej, kontrolując dostęp do swoich rynków. Pod wielkim znakiem zapytania stoi tu analogiczna zdolność negocjacyjna PLL LOT. Pomimo tego, prognozy ruchu dla CPK zakładają trzykrotny wzrost udziału PLL LOT w rynku przewozów tranzytowych Europa – Azja. Zastrzeżenia budzi też planowanie ogromnego wzrostu przewozów towarowych. Może on być możliwy wyłącznie przy skokowym rozwoju siatki połączeń PLL LOT, głównie do Chin, Japonii i Korei. Próba realizacji takich planów oznaczałaby trwałe uzależnienie, również polityczne, od Rosji. A warto tu dodać, że prognozy dziesięciokrotnego wzrostu przewozów towarowych do roku 2035 są, naszym zdaniem, zupełnie oderwane od realiów rynkowych, przede wszystkim, konkurencyjnych”  czytamy w liście.

Czytaj więcej

Maciej Lasek z zaskakującą deklaracją w sprawie CPK. „Powstanie, dyskutujemy kiedy”

Z nieba na ziemię, czyli duoport CPK

Autorzy pomysłu budowy CPK zablokowali rozwój Lotniska Chopina i Modlina. Rząd koalicyjny zakłada teraz inwestycje, ale i tak łączna przepustowość obu tych portów może wynieść do około 40 mln pasażerów rocznie. Prognoza dla CPK i Modlina na rok 2035 to 39 mln pasażerów i oparto ją na założeniu ogromnego wzrostu ruchu tranzytowego.

W naszej opinii jest to mało realne. Zwłaszcza, gdy weźmiemy pod uwagę mało optymistyczne prognozy demograficzne dla Europy, w tym Polski. Potencjał naszego przewoźnika wynika z tego, że jest jedyną liczącą się linią tradycyjną, zbazowaną w naszym regionie. Jej atutem konkurencyjnym przez wiele lat powinien też być poziom kosztów osobowych. Rozwijając port modliński mamy szanse powrócić do realizacji pierwotnych planów, według których lotnisko Chopina jest przeznaczone głównie dla PLL LOT i innych linii sieciowych, a większość oferty przewoźników tanich i czarterowych realizowana jest z Modlina. To praktyczna realizacja koncepcji duoportu”  czytamy w liście.

Kolej też pod lupą

W naszej opinii kwestią o fundamentalnym znaczeniu, również z punktu widzenia kosztów, jest racjonalność eksperymentalnego rozwiązania: uczynienia z ogromnego terminala przy CPK głównego węzła kolejowego w Polsce. Oznacza to wydłużenie niektórych ważnych tras kolejowych i zwiększenie liczby połączeń ponad realne potrzeby, tylko po to, aby zapewnić intermodalny tranzyt kolej – samolot, relatywnie niewielkiej grupie pasażerów  na pewno znacznie mniejszej niż 2 mln w skali roku. Dodatkowo, bardzo wątpliwa jest sama konkurencyjność takiej oferty, w porównaniu z ofertą samolot – samolot. W toczącej się debacie tym kwestiom nie poświęcono jednak uwagi”  argumentują autorzy listu.

List otwarty podpisali :Grzegorz Brychczyński, dr Sławomir Dudek, dr hab. Jakub Kociubiński, Uniwersytet Wrocławski,
prof. Adriana Łukaszewicz, Akademia Adama Koźmińskiego,
prof. dr hab. Elżbieta Marciszewska, prof. dr hab. Danuta Rucińska,
prof. dr hab. Andrzej Ruciński,
prof. dr hab. Włodzimierz Rydzkowski
, prof. Paweł Wojciechowski , Marek Serafin.

Ich niepokój powoduje brak merytorycznych argumentów, dbałości o finanse, przestrzelone prognozy w przypadku CPK oraz nierealne oczekiwania wobec LOTu. „Wiele kwestii o fundamentalnym znaczeniu jest pomijanych lub traktowanych bardzo skrótowo. Chcielibyśmy zwrócić uwagę na najważniejsze z nich”  czytamy w liście.

Za drogie CPK?

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Transport
Prezes Trakcji nie został aresztowany. Jakie były powody zatrzymania?
Transport
Zwalnia koło zamachowe przemysłu. Polska branża motoryzacyjna słabnie
Transport
PKP Cargo musi ograniczyć inwestycje. Problemy finansowe
Transport
Izera dostała nowego prezesa. Ale nie zielone światło dla inwestycji
Transport
Ryanair kusi klientów nowymi promocjami. Trzeba się jednak spieszyć
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?