Dług publiczny urósł szybciej poza budżetem. Skąd różnice?

Ministerstwo finansów podało informację na temat zadłużenia sektora finansów publicznych na koniec zeszłego roku. Ponad 363 mld zł wynosiła różnica pomiędzy długiem publicznym liczonym według metodologii polskiej i unijnej.

Publikacja: 29.03.2024 16:34

Dług publiczny urósł szybciej poza budżetem. Skąd różnice?

Foto: Adobe Stock

Różnica pomiędzy dwoma sposobami liczenia długu publicznego pokazuje zadłużenie poza budżetem. To rośnie szybciej niż budżetowe głównie ze względu na fundusze pozabudżetowe.

Jaki jest dług publiczny na koniec roku?

Państwowy dług publiczny (czyli liczony według metodologii krajowej - PDP) wyniósł ponad 1,328 mld zł i wzrósł o ponad 52,7 mld zł w ciągu kwartału (o 4,1 proc.) i o ponad 118,5 mld zł w ciągu roku (czyli o prawie 10 proc.). Głównie wzrósł dług podsektora rządowego (o ponad 106 mld zł – o 9,5 proc.), w tym skonsolidowanego zadłużenia SP o 106,2 mld zł. MF podało, że zadłużenie podsektora samorządowego wzrosło o 12, 36 mld zł (13,2 proc.) w ciągu roku, przy wzroście zadłużenia JST o 11,85 mld zł.

Zaś 1,69 mld zł wyniósł dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (EDP), czyli liczony według metodologii unijnej, która uwzględnia stan zadłużenia funduszy, których nie ma w budżecie państwa i są poza kontrolą parlamentu. Jest jednym z elementów unijnego kryterium fiskalnego z Maastricht.

Czytaj więcej

GUS podał dane o inflacji w marcu. Niższa niż się spodziewano

Skąd różnice?

Obie kwoty są rekordowe, podobnie jak różnica między nimi. O ile pierwsza wartość rośnie systematycznie równym w miarę tempie, o tyle EDP wzrosło gwałtownie (prawie o 225 mld zł) w 2020 r. Wtedy rząd wymyślił, a parlament zatwierdził, tarcze antykryzysowe oraz stworzył Fundusz Przeciwdziałania Covid-19 (FPC-19). Różnica pomiędzy dwoma rodzajami statystyki, polską i unijną, pod koniec roku wyniosła ponad 363 mld zł. Pod koniec 2022 r. było to o ponad 60,4 mld zł mniej.

Dług, którego nie widać w budżetowych statystykach, mają przede wszystkim fundusze pozabudżetowe. Najpoważniejsze jest zadłużenie FPC-19, wynosi ponad 170 mld zł i wzrosło w czasie roku o prawie 22 mld zł. Dług działań wynikających z tarczy finansowej PFR nie zmienił się od dwóch lat – to prawie 74 mld zł. Nieznacznie wzrosło zadłużenie Krajowego Funduszu Drogowego (63,5 mld zł), wzrosło o ponad 17,9 mld zł Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (do ok. 27,8 mld zł). Większy dług ma także Fundusz Pomocy – 13,4 mld zł – wzrost w ciągu roku o 7,24 mld zł.

Resort poinformował również o spadku stanu depozytów na rachunku MF i posiadanych SPW przez fundusze umiejscowione w BGK o 6235,9 mln zł, co spowodowało wzrost długu EDP w wyniku spadku konsolidacji wzajemnych zobowiązań, oraz o wzroście wpływu zaliczenia przedsiębiorstw do sektora instytucji rządowych i samorządowych o 5, 26 mld zł, w tym wzrost zadłużenia o 4,5 mld zł i spadek posiadanych przez te jednostki SPW o 741,3 mln zł. Oba te czynniki wpłynęły na wartość EDP na koniec roku.

Jakie są relacje do dochodu narodowego?

Relacja PDP do PKB na koniec roku wyniosła 39,1 proc. i wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem o 0,9 p.p. oraz o spadła 0,3 p.p. w porównaniu z końcem 2022 r. Zaś wartość EDP do PKB na koniec IV kwartału 2023 r. to 49,8 proc. tj. wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem o 1,1 pkt proc. oraz o 0,5 pkt proc. w ciągu roku.

Różnica pomiędzy dwoma sposobami liczenia długu publicznego pokazuje zadłużenie poza budżetem. To rośnie szybciej niż budżetowe głównie ze względu na fundusze pozabudżetowe.

Jaki jest dług publiczny na koniec roku?

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Luka VAT skoczyła do 15,8 proc. Runął mit Morawieckiego o cudzie VAT-owskim?
Budżet i podatki
Polska w piątce krajów UE o najwyższym deficycie. Będzie reakcja Brukseli
Budżet i podatki
Ponad 24 mld zł dziury w budżecie po I kwartale. VAT w górę, PIT dołuje
Budżet i podatki
Francja wydaje ciągle za dużo z budżetu
Budżet i podatki
Minister finansów: Budżet wygląda całkiem dobrze