Astronomowie są już pewni: czarne dziury się poruszają. "Ten potwór wiruje"

Astronomowie zdobyli pierwszy bezpośredni dowód na to, że czarne dziury wirują - czytamy na łamach "The Guardian". To poszerza naszą wiedzę o najbardziej zagadkowych obiektach we Wszechświecie.

Publikacja: 28.09.2023 05:44

Pierwsza w historii fotografia czarnej dziury z galaktyki M87

Pierwsza w historii fotografia czarnej dziury z galaktyki M87

Foto: EHT Collaboration

Naukowcy obserwowali supermasywną czarną dziurę znajdującą się w centrum galaktyki Panna A (Messier 87), której cień został uchwycony w ramach programu Teleskop Horyzontu Zdarzeń (Event Horizon Telescope).

W galaktyce M87 jest czarna dziura o masie większej 6,5 mld razy od masy Słońca

Jak wiele supermasywnych czarnych dziur ta znajdująca się w galaktyce M87 wyrzuca materię ze swoich biegunów z prędkością zbliżoną do prędkości światła w przestrzeń kosmiczną, co - według hipotezy naukowców - miało być spowodowane wirowaniem czarnej dziury. Do teraz jednak naukowcy nie mieli bezpośrednich dowodów na potwierdzenie tej hipotezy.

Czytaj więcej

Naukowcy po raz pierwszy pokazali ogromną czarną dziurę w centrum Drogi Mlecznej

- Po udanym obrazowaniu czarnej dziury w tej galaktyce w ramach Teleskopu Horyzontu Zdarzeń to, czy ta czarna dziura wiruje było główną kwestią, którą zajmowali się naukowcy - powiedział dr Kazuhiro Hada z japońskiego obserwatorium, współautor badania opisanego na łamach "Nature".

- Teraz przypuszczenia zmieniły się w pewność. Ta potworna czarna dziura rzeczywiście wiruje - dodał.

55 mln

Tyle lat świetlnych od Ziemi znajduje się galaktyka M87

Galaktyka M87 znajduje się 55 milionów lat świetlnych od Ziemi. Znajduje się w niej czarna dziura o masie 6,5 mld razy większej od masy Słońca. Tuż za czarną dziurą znajduje się dysk akrecyjny (wirująca struktura uformowana przez pył i gaz, opadający na źródło grawitacji), wirujący nad przepaścią kosmicznego zapadliska. Część tej materii zostanie wchłonięta przez czarną dziurę, ale część zostanie wyrzucona z biegunów supermasywnej czarnej dziury z prędkością wynoszącą 99,99 proc. prędkości światła.

Modele teoretyczne wskazywały, że za zjawisko to odpowiedzialne jest wirowanie czarnej dziury.

Dowód na wirowanie czarnej dziury po 22 latach obserwacji

W pracy opublikowanej na łamach "Nature" czytamy, że na podstawie obserwacji galaktyki M87 za pomocą sieci radioteleskopów, trwających od 2000 do 2022 roku zaobserwowano powtarzający się, 11-letni cykl w wyrzucaniu materii

W najnowszej pracy, opublikowanej w czasopiśmie Nature, wykorzystano obserwacje M87 z globalnej sieci radioteleskopów przeprowadzone w latach 2000–2022. Ujawniły one powtarzający się 11-letni cykl w wyrzucie materii, któremu towarzyszyła zmiana kierunku osi obrotu wokół centralnego punktu na krawędzi czarnej dziury. Wskazywało to na niewspółosiowość pomiędzy osią obrotu czarnej dziury a dyskiem akrecyjnym.

„Wykrycie tej precesji dostarcza jednoznacznych dowodów na to, że supermasywna czarna dziura w M87 rzeczywiście wiruje, co pogłębia naszą wiedzę na temat natury supermasywnych czarnych dziur” – piszą autorzy.

Dr Ziri Younsi, astrofizyk cytowana przez "The Guardian" mówi, że zdobycie dowodu na wirowanie czarnej dziury może w przyszłości dać astronomom wgląd w kataklizmy, które doprowadziły do ​​powstania supermasywnej czarnej dziury. - Fakt, że wiruje i jest przechylona, wskazuje, że w przeszłości wydarzyło się coś naprawdę szalonego, gwałtyownego - przekonuje.

Naukowcy obserwowali supermasywną czarną dziurę znajdującą się w centrum galaktyki Panna A (Messier 87), której cień został uchwycony w ramach programu Teleskop Horyzontu Zdarzeń (Event Horizon Telescope).

W galaktyce M87 jest czarna dziura o masie większej 6,5 mld razy od masy Słońca

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kosmos
NASA szuka sposobu na sprowadzanie próbek z Marsa. Tanio i szybko
Kosmos
Odszedł Peter Higgs, odkrywca boskiej cząstki
Kosmos
Badania neutrin pomogą rozwiązać zagadkę powstania wszechświata
Kosmos
Księżyc będzie miał własną strefę czasową? Biały Dom nakazał ustalenie standardu
Kosmos
Astronomowie odkryli tajemnice galaktyki z początku istnienia wszechświata