Biegli dostaną więcej, ale to może być za mało

Stawki opłat za opinie ekspertów w sprawach karnych, pracujących dla sądów i prokuratur, wzrosną o 30–49 proc.

Publikacja: 25.04.2024 04:30

Biegli dostaną więcej, ale to może być za mało

Foto: Fotorzepa

Biegli sądowi od kilkunastu lat czekają na zmiany. Marzy im się nowa ustawa o biegłych sadowych a tej, mimo wieloletnich obietnic, nie widać.

Od blisko dziesięciu lat stawki za opinię są te same. Teraz będą podwyżki. Tak wynika z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym. Od 24 kwietnia podwyżka dla biegłych w sprawach karnych ma wynieść 30–49 proc. Rzecz dotyczy ekspertów w sprawach karnych, których w sumie jest ok. 16 tys. Wydatki na ich opinie to ok. 55 mln zł rocznie. W budżecie na 2023 r. kwota bazowa na ich utrzymanie wyniosła 1789,42 zł, a jej wysokość została utrzymana w ustawie budżetowej w 2024 r. Podstawowe stawki godzinowe dla biegłego sądowego w 2023 r. wyniosły od 1,28 proc. do 1,81 proc. kwoty bazowej i oznacza to kwotę w przedziale od 22,90 zł do 32,39 zł.

Czytaj więcej

Biegli sądowi – nierozwiązane problemy

Zadaniem biegłych jest dzielenie się swoją wiedzą specjalistyczną i ułatwienie w ten sposób sądowi lub innemu organowi postępowania dokonania oceny dowodów i dokonywania ustaleń faktycznych.

– Problem zbyt niskich wynagrodzeń biegłych został dawno zdiagnozowany, przyczyniając się do znacznego deficytu biegłych, zwłaszcza z obszaru medycyny – zauważa Ministerstwo Sprawiedliwości w uzasadnieniu do rozporządzenia. Nowe stawki dla biegłych mają na celu zapewnić im lepsze warunki wynagradzania. A to z kolei może spowodować zwiększenie ich dostępności, przyspieszenie opiniowania oraz zainteresowanie najlepszych specjalistów.

W przypadku biegłych posiadających tytuł naukowy profesora lub profesora w zakresie sztuki stawka ma wynosić 5,13 proc. kwoty bazowej. Biegłych z zakresu daktylologii, wezwanych przez sąd lub organ postępowania przygotowawczego w razie potrzeby przesłuchania osób, które trwale lub okresowo doświadczają trudności w komunikowaniu się i posługują się np. językiem migowym, może liczyć 2,21 proc. kwoty bazowej za tłumaczenie z języka migowego. Wzrośnie też wynagrodzenie za wykonaną pracę biegłych z dziedziny medycyny oraz za pracę biegłych z dziedziny geodezji i kartografii.

– Niskie stawki biegłych sądowych to znana powszechnie i od lat bolączka, która negatywnie rzutuje przede wszystkim na jakość opiniowania i w efekcie podnosi koszty funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości – uważa Paweł Rybicki z programu Forensic Watch, programu badawczego nad instytucją biegłych w Polsce. I dodaje, że dobrze, że dostrzeżono ten problem w sposób, który się w końcu zmaterializował.

– Niestety, trzeba jednak podkreślić, że nowe stawki nie zmienią nic, albo niewiele, bo nie są one znacząco wyższe i w żaden sposób nie będą atrakcyjne dla specjalistów o uznanej renomie i pozycji rynkowej, którzy podejmując się pełnienia funkcji biegłego, będą na tym finansowo tracić – uważa Paweł Rybicki. I dodaje, że najprostszym rozwiązaniem tego zagadnienia mogłoby być powiązanie stawki za godzinę pracy biegłego ze stawką godzinową wyliczoną na podstawie aktualnej deklaracji podatkowej danego biegłego.

Podstawa prawna: rozporządzenie z 17 kwietnia (DzU z 23 kwietnia, poz. 615)

Biegli sądowi od kilkunastu lat czekają na zmiany. Marzy im się nowa ustawa o biegłych sadowych a tej, mimo wieloletnich obietnic, nie widać.

Od blisko dziesięciu lat stawki za opinię są te same. Teraz będą podwyżki. Tak wynika z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym. Od 24 kwietnia podwyżka dla biegłych w sprawach karnych ma wynieść 30–49 proc. Rzecz dotyczy ekspertów w sprawach karnych, których w sumie jest ok. 16 tys. Wydatki na ich opinie to ok. 55 mln zł rocznie. W budżecie na 2023 r. kwota bazowa na ich utrzymanie wyniosła 1789,42 zł, a jej wysokość została utrzymana w ustawie budżetowej w 2024 r. Podstawowe stawki godzinowe dla biegłego sądowego w 2023 r. wyniosły od 1,28 proc. do 1,81 proc. kwoty bazowej i oznacza to kwotę w przedziale od 22,90 zł do 32,39 zł.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił