Kuratoria oświaty i egzamin ósmoklasisty do likwidacji? MEN chce rozmawiać z dyrektorami szkół

Potrzebujemy nowego planu – twierdzą dyrektorzy polskich szkół i namawiają do rozmów na temat przyszłości oświaty. MEN nie mówi „nie”.

Aktualizacja: 05.01.2024 09:16 Publikacja: 05.01.2024 03:00

Małopolska kurator Barbara Nowak była pierwszą zwolnioną przez nową ministrę edukacji

Małopolska kurator Barbara Nowak była pierwszą zwolnioną przez nową ministrę edukacji

Foto: Beata Zawrzel/REPORTER

Zmniejszenie liczebności klas do 18 uczniów, zniesienie egzaminu ósmoklasisty, likwidacja kuratoriów oświaty i odstąpienie od ocen wyrażonych cyfrą na rzecz ocen opisowych, to tylko niektóre z postulatów, które znalazły się w rekomendacjach przygotowanych przez dyrektorów szkół w Polsce. Dokument opracowało Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty i skonsultowało z 7 tys. dyrektorów szkół.

– Wymyślmy polską szkołę na nowo. Nie róbmy tego szybko ani z doskoku. Porozmawiajmy, wspólnie zastanówmy się nad zmianami i ustalmy długoterminowy plan działania. Ważne, by robić to we współpracy ze wszystkimi środowiskami szkolnymi i przy wsparciu naukowców zajmujących się edukacją – mówi Marek Pleśniar z OSKKO.

Czytaj więcej

Zuzanna Dąbrowska: W edukacji potrzeba nam mniej kuratorów, a więcej siłaczek

Jaka przyszłość czeka kuratoria oświaty?

– Zgadzam się z tym, że szkoła potrzebuje zmian ewolucyjnych, a nie rewolucyjnych. Przyszła pora na to, by zacząć rozmawiać o filozofii szkoły. By nie nastawiać się wyłącznie na dydaktykę, ale też na wychowanie młodego człowieka, rozwijanie jego pasji i zainteresowań. Porozmawiajmy także o zmianie kształcenia nauczycieli – mówi prof. Marek Konopczyński, członek Komitetu Nauk Politycznych PAN. Pleśniar przyznaje, że zdaje sobie sprawę z tego, że w dokumencie znalazły się postulaty (całość ma dziewięć podrozdziałów) dotyczące funkcjonowania systemu edukacyjnego, ale też konkretne problemy do rozwiązania.

Jednym z nich jest pomysł likwidacji kuratoriów oświaty i zastąpienie ich lokalnymi centrami wspierania szkół. „W ostatnich latach obserwowaliśmy, jak łatwo kuratorzy mylili zapewnianie jakości z władzą – przeczącą zasadzie pomocniczości państwa i odbierającą sprawczość samorządom” – czytamy w rekomendacjach. Ich autorzy wskazują, że nauczyciele ze strony kuratoryjnych wizytatorów oczekiwaliby raczej pomocy w samoocenie szkoły, a nie wyłącznie łapania ich na błędach.

– Ostatnie lata pokazały, jak można wykorzystywać kuratoria oświaty do celów politycznych. Widzieliśmy, co robili kuratorzy, z których najbardziej znana była Barbara Nowak, ale przecież takie rzeczy działy się też w innych województwach. Tyle że nie zawsze było o tym głośno. Odejdźmy od myśli, że kurator oświaty ma jakąś władzę nad szkołą. Władzę ma dyrektor, a kurator jest po to, by mu pomagać – mówi Pleśniar.

Czytaj więcej

Tabor-Olszewska: W edukacji potrzebny jest remont generalny, a nie szpachlowanie pęknięć

Minister edukacji Barbara Nowacka, zwalniając w grudniu szefową kuratorium oświaty w Krakowie, zapowiedziała, że do końca roku wymieni wszystkich kuratorów oświaty w całej Polsce. Nie do końca się to udało, bo jak podaje MEN, do 31 grudnia 2023 r. udało się odwołać 12 z 16 kuratorów oświaty. W tym roku ma być to kontynuowane – właśnie odwołano też kuratora oświaty w Lublinie.

Czy egzamin ósmoklasisty zostanie zlikwidowany?

Wiele kontrowersji budzi także pomysł likwidacji egzaminu ósmoklasisty. – Ten egzamin to złe rozwiązanie, bo nauczyciele zbytnio koncentrują się na przygotowaniu do egzaminów, a nie na przekazywaniu wiedzy. Poza tym odbywa się on na zakończenie nauki w szkole podstawowej, więc uczeń nie otrzyma informacji zwrotnej o tym, co należy poprawić ani nikt mu w tym nie pomoże. Cena tego egzaminu dla dzieci, ale też dla szkół, jest zbyt wysoka w porównaniu z zyskiem z niego – mówi Pleśniar. Tym zyskiem jest ułatwienie rekrutacji do szkoły średniej. W jaki sposób ją zmienić? – Nie wiem. Ale zastanawiajmy się nad tym – tłumaczy przedstawiciel OSSKO.

Czytaj więcej

Czym Barbara Nowak zasłużyła na odwołanie „z hukiem”?

– Mogłaby to być np. rozmowa kwalifikacyjna określająca, czy uczeń pasuje do danego typu szkoły. Ale trzeba tak to zrobić, by nie dochodziło do dyskryminowania uczniów, bo każda szkoła będzie chciała wybrać sobie tych najzdolniejszych. Może gdyby nie było rankingów szkół, to nie byłoby problemu bardziej i mniej obleganych placówek – mówi prof. Konopczyński.

MEN chce rozmawiać

Co na te wszystkie postulaty ministerstwo? – Poddajemy analizie wszystkie propozycje zawarte w dokumencie przygotowanym przez OSKKO. Zdajemy sobie sprawę z tego, ze ministerstwo przez osiem lat było zamknięte na konsultacje społeczne. My chcemy to zmienić, otwieramy resort na współpracę z rożnymi organizacjami i jesteśmy też otwarci na spotkanie z autorami dokumentu i na rozmowę. Tak jak spotykamy się np. ze związkami zawodowymi czy organizacjami – zapewnia w rozmowie z „Rzeczpospolitą” wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer.

Polityczka dodaje także, że część postulatów jest zgodna ze zmianami, które planuje koalicja rządząca. To np. zmiany związane z kuratoriami oświaty. – Chcemy, by zmieniła się ich rola i zasady działania na bardziej wspierające, a nie tylko kontrolne. I żeby szkoły zyskały większą autonomię. O szczegółach tych rozwiązań możemy z każdym rozmawiać – mówi Lubnauer.

Zmniejszenie liczebności klas do 18 uczniów, zniesienie egzaminu ósmoklasisty, likwidacja kuratoriów oświaty i odstąpienie od ocen wyrażonych cyfrą na rzecz ocen opisowych, to tylko niektóre z postulatów, które znalazły się w rekomendacjach przygotowanych przez dyrektorów szkół w Polsce. Dokument opracowało Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty i skonsultowało z 7 tys. dyrektorów szkół.

– Wymyślmy polską szkołę na nowo. Nie róbmy tego szybko ani z doskoku. Porozmawiajmy, wspólnie zastanówmy się nad zmianami i ustalmy długoterminowy plan działania. Ważne, by robić to we współpracy ze wszystkimi środowiskami szkolnymi i przy wsparciu naukowców zajmujących się edukacją – mówi Marek Pleśniar z OSKKO.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Edukacja
Sytuacja bez precedensu. Brak kandydatów na rektora WUM
Edukacja
Zmiany w edukacji od nowego roku szkolnego. Zniknie kontrowersyjny przedmiot
Edukacja
Łukasz Warzecha: Średniowieczne standardy
Edukacja
Przed wyborami samorządowymi KO puszcza oko do młodych
Edukacja
Barbara Nowacka: PiS z Suwerenną Polską dokonali gigantycznego skoku na państwo